تعریف و هدف:

کارشناسی ارشد سیستمهای هوشمند دوره ای مشتمل بر دروس نظری، عملی، و تحقیقاتی در زمینه هوشمند‌سازی کامپیوترها و سیستم های مبتنی بر کامپیوتر با توجه به زیرساختهای اساسی مورد تحقیق در علوم کامپیوتر می‌باشد. این رشته در دانشگاههای معروفی چون استنفرد، مریلند، تورنتو، کرنل و کارنگی ملون گسترش چشمگیری داشته است.

دانشجویان کارشناسی ارشد این دوره ضمن شناخت جنبه های محاسباتی هوش مصنوعی، مهارتهای علمی و عملی برای پیاده سازی سامانه های هوشمند برای مدل سازی و حل مسایل کاربردی را پیدا می نمایند. تحقق این هدف با الهام از ویژگیهای سیستمهای تکاملی و رفتارهای جمعی موجودات زنده و بالاخص انسان ممکن است. لذا ایجاد قابلیتهای تحلیل اطلاعات، پیشبینی، تخمین، مدلسازی، بهینه‌سازی، استنتاجهای منطقی، یادگیری و رفتار هوشمندانه در یک محیط و تولید نتایج کاربردی در کامپیوترها از جمله اهداف این رشته می‌باشند.
این دوره در گروه علوم کامپیوتر دانشکده ریاضی و علوم کامپیوتر برگزار می‌شود و به دلیل علاقه بسیار زیاد دانشجویان و درخواستهای مکرر و نیز در جهت پاسخگویی به نیازهای صنعت ارائه شده است.

قابلیتها‌، نقش و توانائیهای دانش آموختگان رشته:

فارغ التحصیلان این دوره مهارتهائی را در زمینه های زیر کسب خواهند نمود:

مفاهیم زیربنایی علوم کامپیوتر، روشهای هوش محاسباتی، استدلال اتوماتیک، تصمیم‌گیری هوشمند، روشهای یادگیری ماشین، بهینه‌سازی فراابتکاری، شناسایی الگوها، مدلسازی در شرایط عدم اطمینان و عدم قطعیت.

فارغ التحصیلان این دوره می‌توانند در زمینه‌های زیر مشغول به خدمت گردند:

- پیاده سازی اتوماسیون پیشرفته در صنعت، مانند طراحی سیستم های کنترل هوشمند ترافیکی و مدیریت شهری
- طراحی سیستم های مدلسازی خبره برای اهداف گوناگون مانند مدیریت پروژه
- طراحی سیستم های شناسایی مانند انواع سیستمهای حسگر، تشخیص هویت و ردیابی
- طراحی سیستم های پیشبینی رفتار، شرایط و ویژگیها مثلا در مباحث هواشناسی
- طراحی سیستم تصمیم‌یار جهت اخذ تصمیمات هوشمند در شرایط پویا مثلا در محیطهای پردازش توری
- طراحی نرم افزارهای هوشمند کامپیوتری مانند انواع بازیها
- همکاری با مؤسسات آموزشی کشور به منظور تربیت نیروی کارشناسی در زمینه‌های مرتبط با کامپیوتر
- هدایت پروژه های تحقیقاتی در زمینه های هوش محاسباتی در مراکز تحقیقاتی کشور


ضرورت واهمیت

با توجه به علاقه فراوان در دانشجویان ایرانی به کسب مهارتهای کامپیوتری و آمار بالای متقاضیان دوره کارشناسی ارشد علوم کامپیوتر و تمایل ادامه تحصیل دانشجویان رشته علوم و مهندسی کامپیوتر و دیگر رشته های مهندسی به ادامه تحصیل در دوره کارشناسی ارشد علوم کامپیوتر، تاسیس و گسترش این دوره لازم می‌نماید. هم اکنون در کمتر از ۱۰ دانشگاه سراسری در ایران پتانسیل ارائه دوره کارشناسی ارشد علوم کامپیوتر وجود دارد که دانشگاه صنعتی امیرکبیر در این میان به دلیل گستردگی تخصصها و زمینه های کاری جایگاه بسیار ویژه ای دارد.از سوی دیگر به دلیل توانایی بالای فارغ التحصیلان این رشته در طراحی سامانه های مدیریت، جمع آوری اطلاعات، مدل سازی و بهینه سازی، مجامع کاری به شدت به دنبال دستیابی به تخصص مزبور هستند


طول دوره و شکل نظام:

برنامه درسی این دوره برای ۴ نیمسال تحصیلی طرح­ ریزی شده است و طول دوره ۲سال می­باشد. طول هرترم ۱۶ هفته آموزشی است. حجم هر واحد درسی متناسب با ۱۶ ساعت می­باشد.

تعداد واحدهای درسی:

تعداد واحدهای درسی این دوره، علاوه بر دروس جبرانی، ۳۲ واحد به صورت زیر است:

- دروس اصلی- اجباری ‌: ۱۲ واحد
- دروس تخصصی- اختیاری ‌: ۱۲ واحد
- سمینار ‌: ۲ واحد
- پایان نامه ‌: ۶ واحد
جمع کل واحدها ‌: ۳۲ واحد

دروس اصلی-اجباری:

۱ - نظریه علوم کامپیوتر (۴ واحد)
۲ - هوش مصنوعی پیشرفته (۴ واحد)
۳ - برنامه ریزی منطق (۴ واحد)

دروس تخصصی-اختیاری

۱ - شبکه‌های عصبی (۴ واحد)
۲ - یادگیری ماشین (۴ واحد)
۳ - رباتیک (۴ واحد)
۴ - سیستمهای ذخیره (۴ واحد)
۵ - پردازش تصاویر (۴ واحد)
۶ - منطق محاسباتی (۴ واحد)
۷ - بینایی ماشین (۴ واحد)
۸ - پردازش زبان های طبیعی (۴ واحد)
۹ - مباحثی در سیستمهای هوشمند (۴ واحد)

نه این طور نیست. تقریبا تمام مباحث هوش رو شامل می شه ،اما اگه بخواهیم از روی عناوین تعداد معدود دروس نظر بدیم‌، می شه گفت حق با شماست. این رشته به گستردگی هوش مصنوعی مهندسی نیست و یک فیلد تخصصی توی اون رو دنبال می کنه، به بیان دیگه می شه گفت که سیستم های هوشمند بخشی از علم هوش مصنوعی محسوب می شه که بالاخص تو این رشته به طور تخصصی دنبال می شه. در واقع تو این گرایش خیلی بیشتر می شه روی یه موضوع خاص متمرکز شد .
البته من خودم تو این رشته آماتور محسوب می شم و نباید خیلی اظهار نظر کنم چون ممکنه پس از گذشت زمان بیام و حرفم رو پس بگیرم و یه نظر دیگه بدم

اگه منظورتون اینه که دقیقا چه کارهای تحقیقاتی می شه انجام داد که مرتبط با این گرایش باشه‌، باید عرض کنم تمام موضوعاتی که به هوش مصنوعی مربوط می شه تو این گرایش مورد توجه هست . اما نکته ای که باید توجه داشته باشید اینه که ببینید موضوع مد نظرتون موضوعی باشه که توی دانشگاه استادی باشه که توی اون زمینه فعالیت کنه و شما بتونین باهاش کار کنین .

اینجا( یعنی دانشگاه امیرکبیر )‌، اساتید ما در زمینه های:
- بیوانفورماتیک‌،
- مسایل نظری کامپیوتر( الگوریتم‌، گراف‌، نظریه محاسبات )‌،
- کاربردهای هوش مصنوعی‌،
- یادگیری ماشین‌، پردازش تصویر ،
- پیچیدگی محاسبات ،
- علوم شناختی ،
- هندسه محاسباتی ،
- رباتیک ،
- داده های نادقیق‌،
- سیستم های فازی‌،
- شبکه های عصبی ،
- بهینه سازی ترکیبیاتی
- بانک اطلاعاتی و سسیستم های شی گرا( که البته این مربوط به گرایش سیستم های کامپیوتری میشه ولی ما هم می تونیم کار کنیم )،
و ....
تحقیق می کند و دانشجو می گیرند . شما هم ببینید تو دانشگاهتون در چه زمینه هایی کار می شه و به ما هم اطلاع بدید .

یه سری اطلاعات کلی از این گرایش تو نت پیدا می شه . می گن عصر جدید‌، عصر بیوانفورماتیکه . ضمن اینکه این رشته خیلی نوپاست و ابتدای راهه . کم‌تر کشوری هم روش سرمایه گذاری می کنه‌، در حال حاضر بیشتر آمریکا و کانادا بطور جدی بایو کار می کنند .

تو این گرایش‌، شما یه سری مسائل زیستی رو به کمک کامپیوتر حل می کنید که در حالت عادی و در آزمایشگاه های علوم پزشکی حل اونها ممکنه سالها طول بکشه . خیلی از مسائل مهم پزشکی و زیست شناسی به همین دلیل سالهاست که رها شده اند. شما تو این گرایش به حل مسائل بغرنج زیست شناسی می پردازید . در واقع شما به پزشکان و زیست شناسان کمک می کنید . چیزی هم که تو این رشته زیاد نیاز پیدا می کنید‌، اطلاعات زیسته که اونم باید علاقه داشته باشید . باید دوست داشته باشید که در مورد خون‌، DNA‌، سرطان و انواع بیماری های لاعلاج دیگه اطلاعات کسب کنید . ممکنه در نهایت بتونید کار بزرگی انجام بدید مثل درمان سرطان که خودتون می دونید این کار چقدر ارزش داره . از این جهات این رشته جذاب به نظر میاد‌، اما مهم‌تر از همه علاقه شماست . من خودم به شخصه علاقه ای به بایو نداشتم وگرنه الان دانشگاه تهران بودم.